Archieven: Kunstenaars

In de beelden van Lotta Blokker liggen de hoogtepunten uit de geschiedenis van de beeldhouwkunst besloten. Van de Venus van Milo via Donatello’s Maria Magdalena tot De Denker van Auguste Rodin. Maar zij vertaalt ook het werk van grote schilders als Vincent van Gogh, Lucian Freud en Marlene Dumas naar haar sculpturen. Wat al deze voorbeelden uit de kunstgeschiedenis met Blokker gemeen hebben, is een krachtig en sensitief oeuvre. Haar werk is in verschillende privé-collecties in Europa en de Verenigde Staten vertegenwoordigd en wordt regelmatig internationaal geëxposeerd.
Tekst: Ralph Keuning (directeur van Museum de Fundatie) en Karin van Lieverloo (conservator van Museum de Fundatie).

Svetlana Tartakovska werd geboren in 1979 in Berditchev nabij Kiev. Ze woont en werkt sinds 13 jaar in Nederland en is afgestudeerd aan de Klassieke Academie voor Beeldende Kunst in Groningen. Daarnaast studeerde ze aan The Art Academy in Florence en volgde workshops bij Sam Drukker. Ze is een jonge vrouw met een rijke erfenis van een oude cultuur, een schatkist aan wereldberoemde schrijvers onder wie Dostojewksi en Lermontov en grote schilders als Repin. De sporen van de Russische kunstgeschiedenis zijn in al haar klassieke en theatrale verschijningsvormen aanwezig. Het is ook terug te zien in haar palet, in het soms donkere kleurgebruik met het zwart als expressiemiddel en hier en daar verfdruipers die als bloed, zweet en tranen onderdeel zijn van emotionele of melancholieke voorstellingen. Maar ook met wit is ze in staat om sterke vormen te suggereren door wit in wit te schilderen waaruit figuren tevoorschijn komen. We kunnen haar werk voorlopig dan ook onderverdelen in witte en zwarte series met ieder hun eigen uitstraling en thematiek.

Svetlana is een mensenschilder ‘pur sang’ met een psychologische diepgang. Sommige schilderijen zijn maatschappelijk geïnspireerd en gaan over de breekbaarheid van de mens. Die schilderijen laten haar streven zien om diepe emoties op een zo hoog mogelijk technisch niveau overtuigend te maken en waarmee ze de kijker even wil laten stilstaan. Ze laten ook gebeurtenissen of ontmoetingen zien met mensen uit haar dagelijkse omgeving. Die mensen maakt ze tot haar model en transformeert ze als het ware tot het beeld dat ze voor zich zag en wilde weergeven. Omdat de schilderijen verhalen vertellen die beladen zijn met symboliek en herinneringen, zijn ze te rangschikken onder het conceptueel hedendaags realisme. Hiermee en met haar ode aan het Naturalisme geeft ze het veelzijdige Realisme van deze tijd nieuwe impulsen.

Tekst: Greet Hamming, kunsthistoricus.

Lita Cabellut (1961, Spanje) is een Spaanse multidisciplinaire kunstenaar die in Nederland woont en werkt. Cabellut is het meest bekend om haar schilderijen op grote schaal met een eigentijdse variant van de frescotechniek. Naast haar monumentale schilderijen omvat haar werk ook: tekeningen op papier, sculpturen, fotografie, scenografie, installaties, poëzie, visuele gedichten en video’s. Ze heeft zich ook uitgebreid naar de creatie van scenografie op het podium voor de Opera, met op maat gemaakt werk en videodesign.
Lita Cabellut wordt erkend als de derde meest gewaardeerde Spaanse kunstenaar en haar werken zijn tentoongesteld in tal van musea over de hele wereld, waaronder Korea, Sicilië, Italië en India. Haar werk is opgenomen in de permanente collecties van verschillende musea zoals Museo Goya IberCaja, Zaragoza Spanje; Museo de Arte Contemporánea, Sicilië, Italië; The Fendi Collection, Italië; Museu Europeu d’Art Modern, Vila Casas Foundation, Spanje; Théâtre Mogador, Frankrijk; Copelouzos, Griekenland; The Joop & Janine van de Ende Foundation en The Paul van Rensch Foundation, Nederland. Lita Cabellut groeide op als straatkind in Barcelona tot ze op twaalfjarige leeftijd werd geadopteerd. In die tijd werd ze voorgesteld aan de Spaanse meesters in het Prado-museum, waarna ze zich meteen aan de kunst wijdde. Op 19-jarige leeftijd verhuisde ze naar Nederland, waar ze studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam.

Al jaren voordat hij met zijn stadslandschappen begon, was hij vaak aan het tekenen. Bezeten door het fascinerende geheel van snelwegen, flats, monumenten en parken begin hij rond zijn tiende levensjaar zijn interesse in de stad uit te werken in kleine vogelvlucht perspectief tekeningen in potlood. De rode draad die tot op de dag van vandaag door zijn werk loopt, die van perspectief en architectuur, werd hierin als snel duidelijk.

Door de jaren heen bleef hij zijn stijl en techniek verbeteren om zijn steeds ruimere belevingswereld om te zetten in gedetailleerde lijntekeningen die steeds grotere steden verbeeldden. Rond 2002 stapte hij over van potlood naar pen en inkt en liet hij zich inspireren door de werken van Edward Hopper.
Stefan Bleekrode is autodidact en heeft kortstondig lessen gevolgd aan de kunstacademie.

Sidi El Karchi (Sittard, 1975) studeerde aan de Modeschool in Sittard en aan de Academie voor de Beeldende Kunsten in Maastricht, waar hij in 2001 afstudeerde. Zijn oeuvre bestaat uit kleurrijke schilderijen en tekeningen met een grafische uitstraling waar abstractie en hyperrealisme elkaar afwisselen. Zijn krachtige portretten herken je meteen. Het zijn vaak monumentale kleurrijke werken met een ongewone verstilde uitstraling. De geraffineerd geschilderde geportretteerden zijn vrijwel altijd personen uit de directe kring rond de kunstenaar. De schilderijen gaan dan ook over zijn eigen leven, maar herbergen tegelijkertijd een diepere symboliek. Zijn werk is tentoongesteld in onder andere het Bonnfantenmuseum, de White Box Gallery in New York, het Singer Museum en Framer Framed in Amsterdam.

Van Haver noemt haar werk ‘luide’ schilderijen die mensen aan de rand van de samenleving op een sympathieke manier in beeld brengen. Ze werkt op jute, waarbij ze olieverf, houtskool, hars, haar, papier, teer en as combineert in zwaar getextureerde composities. De schilderijen verkennen ras en identiteit en putten uit Afrikaanse, Westerse, Caribische en Latijns-Amerikaanse culturen binnen haar gemeenschap in het zuidoosten van Amsterdam. Meer recentelijk heeft ze lange periodes in het buitenland doorgebracht om bronmateriaal te verzamelen in zowel West-Afrika als Zuid-Amerika. Haar werken zijn vaak monumentaal van omvang, soms duister en onheilspellend en blijven de grenzen tussen sociale hiërarchieën verleggen.
Tekst: Tentoonstelling Conservator Martijn van Nieuwenhuyzen, Stedelijk Museum Amsterdam.
Foto (kleur): Jack Bell Gallery, Londen, https://www.jackbellgallery.com/exhibitions/96/overview/.

Hugo Tieleman zoekt in zijn schilderijen vooral het contrast op tussen de natuur en de invloed van de mens. “De tragedie van het landschap, dat is waar mijn werk over gaat”, zegt hij zelf. Recensent Micha Andriessen schrijft: “Zijn kleurrijke schilderijen verbeelden ontheemde en overwoekerde taferelen van verval. Met soms giftige kleuren toont Tieleman hoe de mensheid zijn sporen in de natuur achterlaat. Met verwijzingen naar traditionele schilderkunst, de vanitas en de landschappen en ruïnes uit de Romantiek onderzoekt Hugo Tieleman onze veranderde perceptie van de natuur, het landschap en de wereld om ons heen.”

De vroege werken van Iris Kensmil, met de non-figuratieve persoonlijke ‘verhalen’, werden vooral gewaardeerd om hun schilderkunstige kwaliteiten. In 2004 begon Iris Kensmil met het maken van werk over ‘zwart zelfbewustzijn’ en de emancipatiestrijd. Tegelijkertijd werd haar werk figuratief. Haar werk is de afgelopen tien jaar geïnspireerd door de vraag over identiteit als persoon met een donkere huidskleur. Door deze vraag maakt haar werk deel uit van de Black Art-beweging. Maar voor haar identiteit is ze niet op zoek naar wortels. Haar focus ligt op het heden en de recente geschiedenis. Niet de oorsprong, maar de toekomst is haar criterium om te weten waar ze zelf staat. De toekomst, want die is ook beïnvloed door de emancipatiestrijd, de strijd van de zwarten. Voor die vraag over zo’n actieve historische rol is slavernij niet – net zomin als wortels, een thema in het werk van Iris Kensmil. Voor haar krijgt deze toekomstgerichte identiteit vorm door beelden te maken van de zwarte emancipatie, die deel zal gaan uitmaken van de historische canon.

In 2019 werd haar werk geëxposeerd in het ‘Dutch Pavilion’ tijdens de Venetië Biënnale.

Foto’s: Gerrit Schreurs, https://iriskensmil.nl/exhibitions/.

Karin Bos (1966) is in 1989 afgestudeerd aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Sindsdien werkt ze als beeldend kunstenaar in Amsterdam. Haar specialisaties zijn schilderen, tekenen en grafiek. Mensen zijn het centrale onderwerp in haar werk. Hoofdpersonen zijn meestal meisjes of vrouwen. Met name onderlinge relaties en (machts-) verhoudingen hebben haar interesse. In haar recente werk heeft er een verschuiving naar het landschap plaatsgevonden. Karin Bos vroeg zich af of ze in staat was om iets over mensen te vertellen zonder ze letterlijk in beeld te brengen. Dit resulteerde in sprookjesachtige landschappen waarin altijd iets vervreemdends aanwezig is. Belangrijk in haar werk is de suggestie. Het roept een filmische wereld op, een wereld van verhalen, waar niets is wat het lijkt en waar een vrolijk vakantietafereel evengoed de plek van een verschrikkelijke misdaad kan zijn.

Maakt volgens klassieke procédés sculpturen in hout, marmer, brons of een combinatie van die materialen. Een van haar spraakmakende werken is ‘Virgin of Light’ uit 2011. Het is één van de beelden die voortgekomen is uit haar onderzoek naar de representatie van vrouwen door de eeuwen heen. Haar fascinatie wordt gevoed door incidentele voorbeelden die een krachtiger mythologische status hebben. Hiermee wil ze op een steeds dringender manier wegkomen van het traditionele en clichématige naakt. Haar werk bevindt zich onder meer in het Stedelijk Museum Amsterdam, het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem, Museum Beelden aan Zee en Centro Arte Contemporanea Luigi Pecci Prato in Italië en in diverse bedrijfs- en privécollecties.
Foto 1: ‘De Figuurtoren’, 2019, in opdracht van CBK Groningen (cbkgroningen.nl).
Foto 2: ‘Virgin of Light’, 2011.